skip to Main Content

Typisch Spaans – uh, Nederlands…

Typisch Spaans – Uh, Nederlands…

Als je denkt aan een typisch Nederlands gerecht, komt er vast stamppot in je op. Een oer-Hollands gerecht dat in de koude wintermaanden wordt nog steeds gegeten, en wat wij hebben geïntroduceerd aan de wereld. Maar… klopt dat wel?

Geschiedenis van stamppot

Stamppot bestaat uit aardappelen en groenten (soms ook fruit).  Dit was relatief goedkoop voor arbeiders die in de negentiende eeuw lange dagen maakten in bijvoorbeeld de kolenmijnen. De kok kon voor het hele gezin een grote pot stamppot op tafel zetten en de uitgeputte werkers werden hernieuwd met energie.

Omdat de Nederlanders, na de introductie van de aardappel door de Spanjaarden rond 1550, lang niks van deze groente wilden weten, is het moeilijk om na te gaan wie stamppot heeft bedacht. Er wordt al van dit gerecht gesproken in 1574, toen de Spanjaarden de stamppot achter hadden gelaten in een van hun kampen in Nederland. De Nederlandse kookboeken die rond deze tijd verschenen, namen wel stamppotrecepten op, maar deze leken niet op de Spaanse stamppot. Het kan dus best dat de Nederlanders de stamppot hebben afgekeken van de Spanjaarden en het daarna op hun eigen manier verbeterd of geschikter gemaakt hebben om te eten met Nederlandse groenten.

Stamppot als zomers fastfood

Voordat de exportsector van groenten en fruit was zoals hij nu is, was het niet gebruikelijk om ‘buiten het seizoen’ te eten. Stamppot werd dan ook niet in de winter gegeten zoals men dat nu wel doet, maar vooral in de zomermaanden tot oktober. Waarom we wel stamppot in de winter zijn gaan eten, is waarschijnlijk omdat we dan onze vetreserves konden opbouwen tegen de kou. Maar dat is in veel gevallen niet meer van deze tijd. Stamppot werd toen ook verkocht aan reizigers of arbeiders die zelf geen tijd hadden om te koken: dát is dan wel weer actueel!

Ode aan stamppot

We weten dus niet of wij stamppot hebben bedacht, of dat stamppot door invloed van de Spanjaarden is overgenomen in onze keuken… wel blijven we trots dat het onderdeel uit maakt van onze identiteit. We hoeven niet meer volgens het seizoen te eten omdat diepgevroren groenten het hele jaar te koop zijn, waaronder het klassieke stamppotingrediënt boerenkool. 

Net als de arbeiders vroeger, is stamppot nog steeds te bestellen. Een stamppot buffet aan huis is bijvoorbeeld een bijzonder leuke manier om samen met vrienden van dit simpele, maar smakelijke en voedzame gerecht te genieten. Makkelijk is het ook, want net als de reizigers hoef jij zelf niks te doen, je krijgt het kant-en-klare buffet thuisbezorgd. Laten we het dogma dat stamppot enkel en alleen in de winter gegeten dient te worden, verbreken!

×Close search
Search